Ман занамро рӯйи дастонам бардошта мегардам

(Ҳикояи ҳаҷвӣ)

Ман ба баъзе мардҳо ҳайронам. Афту сумоташон одамбашара бошад, ки дар асл девонатабиатанд. Ба но­омадҳои корашон занашон гунаҳкор барин, бо ҳар гуна сабабу баҳонаҳои беҳуда қасдашонро аз онҳо мегиранд. Ҳамсари бечораашонро дар паҳлӯи сафедори кӯча бинанд, ки рашк бурда, ғурбат мебардоранд. Баъзан аз ҳад гузаронида, мушту лагадашонро ҳам ба кор мебаранд. Ин ҷангу ҷанҷолҳои онҳо ба қаҳру ситеза, суду судбозӣ ва ҳатто хонавайронӣ оварда мерасонад. Э, хомкаллаҳои ношуду ноӯҳдабаро-е! Худо мардро нимта офаридааст. Бо ҳамсараш яктои бутун мешавад. Одам нисфи худаша худаш чӣ хел мезанад?! Бе занҳо, ки рӯзи мардҳо нагузарад, ҳазору як роҳи ҳаёти оилавии беҷангу ҷанҷол вуҷуд дорад.

Илоҷи охирин

Барқия

Ба сардабири рӯзномаи «Паёми Аҷам» Вафо Зарифӣ

Муаллими азиз, илтимос, мӯҳлати сафарамро боз як ҳафта дароз кунед. Мавзӯи нодире ёфтаму мақолаи олиҷанобе навиштан мехоҳам. Барои хубтар омӯхтани мавзӯъ ҳоло дар завод кор карда истодаам. Умед дорам, ки илтимоси маро рад намекунед.

Мухбири калони рӯзнома О.Сафдаров.

Дуоҳои бад

Илоҳо, як одами сарватманду давлатманд шавед. Пулатон бисёри бисёр гардад. Ончунон бисёр шавад, ки дар хонаву ошхонаву таҳхонаву болохонаҳоятон нағунҷад. Шумурда натавониста, сари калобаатонро гум кунед. Чӣ кор кардани пули бисёрро надониста, дилатон хала занад ва саратон гиҷ шуда, девона шавед!

***

– Илоҳо, ба ҳамаи орзую ниятҳои некатон расед. Тӯйҳои дакаданг карда, ба писарҳоятон қатор-қатор келин биёред, таърифу тавсифи тӯю тантанаҳоятон солҳо аз даҳони мардум нағалтад. Фақат аз даруни келинҳоятон яктекакаш офат барояду онаи зоратонро аз Теппақӯрғон нишон диҳад. Баъд бодигиатон пуффак барин «фӯссӣ» барояд.

***

АЗ БАЛО ҲАЗАР

(Ҳаҷвия)

Ман ба одамон ҳайронам. Онҳо калла надоранд. Рост, каллаи баъзеҳо аз фарбеҳӣ ба танашон часпидааст, ки ба назар ҳамчун давоми тану тӯшашон менамояд. Не, ман инро дар назар надорам. Ман гуфтанӣ ҳастам, ки онҳо майна, яъне мағзи сар надоранд. Ҳеҷ кас илтимос ё хоҳиш накарда бошад, ки ҷиниҳо барин худ ба худ ба мусобиқаи ҳасудхӯрӣ миён мебанданд.

Хайр, як ҳамсоя мошини «Волво» харидааст, харидааст – дия! Ба шумо чӣ? Албатта, каме ақлу фаросат мехарид, беҳтар буд. Не, онҳо ҳам мехоҳанд, ки соҳиби чунин мошин шаванд. Агар илоҷашро ёбанд, як парда аз он болотарашро харанд, тоқиашонро ба осмон мепартоянд. Худро хушбахту масрур мешуморанд. Эҳ, нодонҳое! Ман бошам, аз надоштани чунин мошин, ҳатто аз ҳама оддитаринаш ҳам хурсанд. Охир мошин нишонаи илму хирад ё ягон бартарии дигари одам нест, балки воситаи рафтуост. Аниқтараш, тобути равон. Ҳар лаҳза метавонад риштаи умри одамро канад. Ба ҳамон ҷое, ки бо «Волво» меравед, велосипеди шалақ ҳам мебарад. Фақат саҳл барвақттар неву каме дертар. Ман на танҳо аз мошин надоштанам, ҳатто аз соҳиби велосипед набуданам ҳам хурсанд. Аз мошингардӣ, пиёдагардӣ ҳазорҳо маротиба беҳтар. Ҳам дар ҳавои тоза мегардед, ҳам дар роҳ бо шиносу ошноҳо вомехӯред ва боз, аз ҳама муҳимаш, ба кисаву саломатиатон фоида дорад.

Табассум

Хуку маймун

Яке дӯсташро ба меҳмонӣ таклиф карда гуфт:

- Ба хонаи мо ҳам як марҳамат кунед. Барои шумо барин меҳмони азиз, дар хона тамоми шароит муҳайёст. Дар бобати хӯрокиву нӯшокӣ муаммо нест. Шукр, ки ба ғайр аз хуку маймун дар хона ҳама чиз ҳаст.

Дӯсташ зарофатомез гуфт:

- Ҳеҷ гап не. Мо равему хуб хӯрему нӯшем, хуку маймун ҳам пайдо мешаванд.

Майна

- Ана ҳамин ҷойи сарам баъзан дард мекунад, - фарқи сарашро нишон дода гуфт яке ба дӯсташ. – Аз афт, майнаи сарам бошад даркор-а?

- Хурсанд шавед. Дард кунад, нағз-дия, - ҷавоб дод дӯсташ.

- Барои чӣ хурсанд шавам?

- Майна доштаед.

Асои сеҳрнок

   ═══ Ҳаҷвия ═══

Аҷаб замонае! Барои давутози як тӯда оҳану симу пластмасспораҳо – мошинҳо роҳҳои калону ҳамвору мумфарш сохтаанду барои мо – махлуқони ақлдори олии табиат – одамон пайроҳаву пиёдагардҳои тангу тор. Дар баъзе ҷойҳо ҳамонҳо ҳам нестанд. Мошинҳои рангоранги гуногунтамға ончунон бисёр шудаанд, ки дар пеши онҳо қатори анбӯҳи мӯрчаҳо ҳеҷ гап не. Саҳл бехабар монед, ё мошин шуморо мезанад, ё шумо мошинро. Пагоҳӣ аз хона ба кӯча баромада, бегоҳ сиҳату саломат ба хонаатон даромада оед, ба даргоҳи Худованди мутаол ҳазорҳо маротиба шукр мегӯед.

Ғаму ташвиши одамизод кам аст магар?!  Бо сари хам чилбанди хаёлҳои зиндагӣ, ки роҳи пиёдагард набуд, лаб-лаби кӯча мерафтам. Аз паҳлӯям шув-шув мошинҳо ба ду тараф давутоз мекарданд. Як мошини хориҷатамғаи бадвоҳимае тир барин аз паҳлӯям гузашта рафт. Қаноти пешаш «сила» кард ва ё шамолаш расид, ки якпаҳлӯ ба замин афтодам. Ин аҳволро ронандаи мошин дида, зуд мошинро нигоҳ дошт ва тарсону ҳаросон ба сарам давида омад. Бағалкашон аз ҷоям хезонида, чангу хоки либосҳоямро афшонд.

Ҷазои келинмулло

Ҳикояи ҳаҷвӣ

Аҷаб замонае! Пештар гоҳ-гоҳ наварӯсон аз ҷабру зулми модарарӯсу корҳои зиёди рӯзгор қаҳр карда, ба хонаи падару модаронашон раванд, ҳоло модарарӯсҳо аз дасти келинҳо гурезонанд. Ҳамсари пири ман ҳам, «дасту панҷаи ин келини мо нӯноқ бошаду ҳазор бор гӯед, ки як кори гуфтагиро табъи дил накунад, афту башараи ин хел келинро камтар бинам» гуфта, ба саёҳати рӯйи олам баромад: дар хонаҳои хоҳару додар, духтару писарҳо ва хешу таборонаш чандрӯзӣ меҳмон мешавад. Дар байнаш барои табобат дар беморхонаҳо мехобад. Хулоса, кай гашта меояд, Худову худаш медонад. Ман, ки умрамро дар кор, кӯча, чойхона ва тӯю маъракаҳо мегузаронам, ҳоло тоқат карда истодаам.

Ҳайвон ҳам гапи нағзро нафаҳмад, халачӯбу химчаву говронро ба кор мебаранд. Ба одамизод, махсусан наварӯси хонадон ин амал раво нест. Панду насиҳат ва маслиҳату фаҳмонданҳои беохири занак таъсир накарда бошад, ки ман ба навиштани вазифаҳои келинмулло ва дар ҳар ҷо – ҳар ҷо часпонда мондани онҳо аҳд кардам. Ба кӯр мисли асо, ҳар замон чашмаш афтаду хонад, шояд ақлаш дарояд.

Гуноҳамро бахш

Ҳикояи ҳаҷвӣ

Бандаи бечора ҳамеша гунаҳкор. Аз оҷизӣ, нодонӣ ва аҳмақиҳои худ гуноҳ содир мекунад. Мани берӯзӣ бошам, ба гуноҳи азим ғӯтидам. Худоҷон, ту бахшояндаву меҳрубонӣ, худат гуноҳамро бубахш!

Худат медонӣ, Худоҷон, мо бандаҳои нодону гумроҳат аз паси молу давлат медавему аҷал аз паси мо. Ҳамин хел рӯзи сахт ба сари ман ҳам афтод: модарарӯси азизу меҳрубонам бандагиро ба ҷо оварданд. Хайр, чӣ илоҷ? Дар пеши аҷал одамизод оҷизу нотавон аст.

Ҳамсарам, аввали шаб ба мурдахона рафт. Ман тоқиву ҷома пӯшида, миён бастам ва саҳарии барвақт дар ҳавлии модарарӯсам ҳозир шудам. Ҳама мегирист. Ман бошам, дар киса рӯймолча доштаму оби чашм не. Ҳарчанд зӯр мезадам, ҳаракат мекардам, гиря карда наметавонис­там. Худамро ҷанг мекардам, дашном медодам, вале фоидае намебахшид. Охир, миён бандеду овоз набароред, ин шармандагӣ!