Ҷазираи кампиракон

Ҳаҷвия

- «Келин аз дар даромад, Нури хонем даромад», - пиразане якбора ин суруди ҳофизро аз радио дастӣ шунида, бо иллат онро кушт. – О келин душман аст. Вай аз дарам даромаду ҷангу ҷанҷол сар шуда, файзу баракаи хонадон аз дарвоза баромад! Э овозакат ба дарун афтода, сақав шавӣ ҳофизи гӯр...

Пиразане, ки пеш-пеш мерафт, бо вуҷуди ин қадар заҳрзании ҳофизи бечора ҳамон ҷӯши ғазабаш пасанда намешуд. Саҳл монда буд, ки радиоро ба замин зада, зери по гирад. Як гапҳое гуфт, ки ҳатто онҳоро мардҳо барои ба забон овардан шарм медоранд.

Зиёфат зӯр шуд

Ҳаҷвия

- Дӯстони азиз, ҳаводорони адабиёт, - овози шоира Гулнозбегим аз тариқи микрофон баланд шуду дар толори калоне, ки то ҳол орухонаро мемонд, хомӯшӣ ҳукмфармо гардид. – Барои каме дер сар кардани тадбири тақдимоти китоб аз ҳамаи шумоён узр мепурсем. Дер ояд, ош ҳам ширин мешавад. Имрӯз мову шумо дар як рӯзи таърихӣ, бисёр рӯзи хушу хотирмони тақдимоти китоби «Чароғи зиндагӣ»-и шоир Сабоҳ Содиқӣ дар ин ҷо ҷамъ омадем. Сабаби рӯзи таърихӣ гуфтанам, шоири мӯйсафеди дилҷавони мо Сабоҳ Содиқӣ ба майдони фарохи адабиёти мо дохил мешаванд. Дар ин хел синну сол шеър навиштану онро ба шакли китоб чоп кардан қаҳрамонӣ аст, - ва ба сӯйи муаллиф рӯ овард. - Китоби нав муборак устод! Имрӯз гапҳои мегуфтагӣ бисёр. Аз чеҳраҳои шукуфони аҳли зал мебинем, ки бисёр мухлисони шеъру адабиёт, хешу таборҳо бо гулу гулдастаҳо омадаанд. Онҳо гапҳои дар дил бӯхча карда мондаашонро, албатта баромада мегӯянд. Чӣ хеле, ки минбари сухан озод аст, минбари мо ҳам озод. Ман гапро дароз накарда, сухани аввалинро ба муҳаррири китоб, олими адабиётшиносамон, мӯҳтарам Эшон Ғанӣ медиҳам. Марҳамат, муаллим.

Мӯйсафеди айнакдоре якто-якто қадам партофта, ба минбар баромад.

Зинда бод, бахилӣ!

Ҳаҷвия

Аввали баҳор Мулло Ҷавҳар дар сари кӯчаи пушти ҳавлиаш ду бех ниҳоли зардолу шинонд. «Эъ, ҳама маблағи ёфтау тофтаашро ба сарсабзу зебоии хонаву ҳавлиаш сарф кунад, чаро ин дар кӯча ниҳол мешинонад? Дар ин ҷо ягон гап ҳаст?» Ва аз ӯ паст омадан нахоста, ҳамсояи девордармиёнаш аз ӯ як парда боло омад. Дар пушти хонаи ӯ бар замми зардолу ниҳолҳои себ ҳам пайдо шуданд. «Шумо меваҳои тару тоза хӯреду мо лаб лесида шинем? Не, хобатонро ба об гӯед! На танҳо фарзанду набераҳо, балки роҳгузару мусофирон ҳам даҳон ширин кунанд» гӯён боз як ҳамсояи онҳо илова бар зардолуву себ ниҳолҳои олуву гелосу ток шинонд. Ин кор аз аввали маҳалла сар шуда бошад, дар зарфи як-ду моҳ тамоми маҳалларо фаро гирифт.

Роҳҳои деҳа ба хиёбони ниҳолзор табдил ёфт.

Нарзи даст

(Ҳаҷвия)

Ассалому алайкум, ҳаммаатон нағз-мӣ? Сиҳату саломат ҳастетон-мӣ? Бисёр интизор кардем аз афташ?! Ҳеҷ гап не, дер ояду шер ояд мегӯянд. Худо ба шумо меҳмони нав дод: аз таҳти дил ҳамекатона табрик мекунем. Писарча! Дадаи бача ҳамин ҷо? Падарарӯсу модарарӯс, хоҳару авсунҳо, қудоҳо… Э шумо ҷудо кам-ку. Хайр, шоҳписар муборак шавад! Писар ин тоҷи сари падар. Хурсанд шавед. Шумо марди Хоҷаи Хизр назаркарда будаед. Қалпоқатона ба осмон партофта, дошта нагиред. Ҳа, ба ин хел шараф ҳар кас ҳам мушарраф намегардад…

Меҳмонхона

(Ҳикояи ҳаҷвӣ)

Барои одам хушбахтии бузург соҳиби хонаву ҷойи алоҳида шудан аст. Ба мани бечора ҳам чунин бахти бузургро Худо насиб гардонд. Соҳиби замин шудаму ба хонасозӣ миён бастам.

- Неку бади одамро ба чор иқлими олам меҳмонон овозаву дарвоза мекунанд, - пеш аз оғози корҳои бетонрезӣ фикри мӯътамади худро пешниҳод кард ҳамсари оқилаву донои ман. – Дар қатори дигар чизҳо як меҳмонхонаи хушрӯякак ҳам сохтан лозим. Вай музей барин хушрӯву дилкаш бошаду як кас даромада ояд, одам шарм надорад.

Ин таклифи ҳамсари дурандеши худро напазируфтан гуноҳи азим буд. Охир меҳмониравию меҳмондорӣ ҷону дилам. Ба ягон ҷо меҳмон шуда равед ҳам, зиёфат мехӯреду меҳмоне ба хонаатон қадам ранҷа намояд ҳам, ишкаматонро хурсанд мекунед. Аз ҳама ҳам, вақте ки хешу табори ҳамсаратон меҳмон шуда ба хонаатон оянд, базми ҷамшедӣ барпо мегардад. Дар ин хел рӯзҳо аз забони ҳамсаратон шаҳду шакар меборад, бонуи хонадон дар меҳмондорӣ Ҳотами той мешаванд.